Vasten

Achttien dagen geleden schreef ik dat vasten al vijf dagen duurde. Vanavond op donderdag de elfde maart zijn wij al drieëntwintig dagen bezig. Dik drie weken bezig. Nou, dik wordt ik er niet van. Minse kinders. De onsjes vliegen er bij ons af. Kilo’s en centimeters.

Dat is een mooie bijkomstigheid van vasten. Mijn vriendin en ik vasten tegelijkertijd, zo bezig zijn krijgt eten een heel andere lading. 

Wat hebben de afgelopen achttien dagen mij nog meer voor inzichten gegeven? Veel waren open deuren die ik zelf moest intrappen. Hier komen ze:

1. Samen werkt het beter.

Zodra ik iets in mijn kop heb moet het gebeuren. Mijn zelfkennis reikt zo ver dat ik dan ook echt begin en doorzet. Maar met eten en een eetpatroon werkt het anders. In een huishouden kun je dat niet alleen bepalen. Dat doe je samen. Afstemmen hoe laat we eten, wat we op tafel zetten en wie wat doet in de voorbereiding, boodschappen en bovenal eetwensen. Want als ik daags erna een lange fietstocht ga doen volstaat een boterhammetje met jam ‘s ochtends niet meer. Dan mag er de avond vooraf gerust rekening mee worden gehouden. 

2. Eten is meer dan voeding.

De momenten dat ik eet is niet alleen het stillen van stevige trek (honger of hoe je het noemen wil). Het is tegelijkertijd bewust met voeding bezig zijn. Niet gedachteloos happen, kauwen, slikken totdat het op is. Omdat we drie eetmomenten per dag hebben (ontbijt, middagmaaltijd, avondeten) kiezen we vooraf wat we eten op basis van voedingsstoffen, variatie en hoe het valt. Een bord friet om zeven uur ‘s avonds geeft geheid een opgezette plofbuik. 

3. De tijd nemen.

Een maaltijd nuttigen. Klinkt mooi. En dat is het ook. Het is een moment van je lichaam brandstof, rust en genot gunnen. Dat doen we. Mocht je twijfelen, vraag je dan eens af wat je een beter gevoel geeft. De smaakvolle, weloverwogen uitgebalanceerde maaltijd of de snelle hap. De snelle hap is niet alleen slecht voor je rust maar ook slecht voor je lichaam en de verwerking van eten. En als je dan toch ‘verslaafdenvoedsel’ tot je neemt zoals vette hap of te veel suiker. Eet dan rustig en met aandacht. 

Wij eten altijd aan een gedekte tafel. Eten onze mond leeg voordat we iets zeggen. Blijven na het eten zitten en laten het eten letterlijk zakken. Uitbuiken! Het verzadigde gevoel komt rond vijftien minuten. Neem de tijd. Geniet samen. 

4. Gezellig.

Aan tafel eten met je dierbaren is een bijzonder moment. Met aandacht voor het eten en elkaar. De rijkdom om überhaupt goed en gezond te kunnen eten is al een zegen an sich. De dag te delen. Wat je meemaakt, wil gaan doen, samen praten, ervaringen uitwisselen, elkaar in de ogen kijken en je gelukkig prijzen. Zodra we weer gasten mogen ontvangen of ergens op bezoek mogen gaan verheug ik me op de gezelligheid, een goed glas wijn er bij en het leven vieren. Heerlijk. Het leven bestaat uit mooie herinneringen creëren. 

5. Variatie.

Ik noemde het eerder al. Zodra je bewust bent van de effecten van voeding op je lichamelijke gesteldheid ga je rekening houden met wat je eet zodat je voldoende voedingsstoffen binnen krijgt. De Eetmeter van het Voedingscentrum helpt daar hartstikke goed bij. De schijf van Vijf, de BMI meter. Ze zijn niet bepalend maar maken het makkelijk overzicht te krijgen. Handig en goed voor het overzicht en bevestigd de goede weg die je ingeslagen bent.

6. Discipline.

Je krijgt niets voor niets. Om vol te houden en voldoening uit vasten te halen is discipline onontbeerlijk. De volle zesenveertig dagen! Dus niet stiekem bij de kassa van de supermarkt een snoepreep kopen, onderweg naar huis opvreten en het papiertje in de prullenbak van het plantsoen mieteren. Nee nee, zo werkt dat niet mensen. 

7. Verleidingen.

Shit! Wat heb ik de laatste tijd vaak gedacht aan een stuk vlaai, chocolade, een groot glas speciaalbier, wijn bij lasagne, en die verrekte koekjes bij de koffie. Het zit in mijn systeem gebakken.

8. Gewoontedier.

Zoals ik al schreef: verleidingen. Het is verbazingwekkend hoeveel eetgewoonten onderdeel uitmaken van gedragspatronen. Bij een nootje hoort bier, bij kaas hoort wijn, bij koffie een koekje (voor mij als Limburger vlaai, en dan nog het liefst in de ‘s ochtends om tien uur en om drie uur ‘s middags). Of even wat zoetigheid om de suikerdip op te krikken. Alsof mijn lichaam volop in de weerstand gaat en zich niet neerlegt bij wat ik doe. Zelfs na dik twintig dagen overvalt mij dat bijna dagelijks. Dat is kei en keilastig!

9. Nieuw gedrag aanleren.

Voor alles wat was komt iets anders terug. Alleen heb ik nu de keuze een betere te maken. En dan is het geweldig als je dat samen met je partner kan doen. Stel je voor, ik vasten en zij doorgaan met het ‘oude’. Of andersom. Hoe zal zich dat op lange termijn ontwikkelen?

10. Bewerkt versus onbewerkt eten.

We eten zoveel mogelijk onbewerkt eten. Minder shit er in. Er moet wel meer voedsel in om een verzadigd gevoel te krijgen. Geen toetje uit een pak, maar twee kiwi’s en een sinaasappel. Zo makkelijk is het maar je moet het wel doen!

11. Mentale ruimte.

Naast voeding brengt deze sobere tijd in aanloop naar nieuw leven veel inzichten in de mentale processen van vasten tijdens een pandemie en in een kleine wereld leven.

Daarover de volgende keer meer. 🙂 

Morgen bevind ik mij precies op de helft van achtenveertig dagen vasten. 

De helft. Phoe!

Ze zeggen wel eens dat alle begin moeilijk is. Dat klopt voor geen meter, zei ik hier in huis toen ik begon met vasten. Het gaat mij goed af. Even doorbijten (vergeef mij de woordspeling) en dan zijn de zesenveertig dagen zo om.

Vandaag kreeg ik de rekening gepresenteerd. Op dag zes. Wat een verschrikkelijke klotendag. Man o man. De hele dag chagrijnig. En ik weet niet waarom. Belachelijk. Te gek voor woorden. De hele dag voel ik een vreemde druk in mijn hoofd. En de hele dag heb ik zin in vulling. Eten dat de maag verzadigd. Een groot stuk kersen-roomboter vlaai, of rijstevlaai met slagroom en chocolade vlokken. Een pond balkenbrei, vijf worstenbroodjes. Woensdag en donderdag ging het nog wel. Beide dagen woog ik mezelf en de weegschaal gaf 1,6 kilogram verschil weer. Watte? Kan dat? Ja dus. Afgelopen vrijdag, zaterdag en zondag heb ik op de racert gefietst. Bezig zijn leid af. Dat is zeker. En dat mag ook want er ontstaat onrust in mijn lichaam. Ik schrijf dit op maandagavond na tienen. Schrijf ik het niet op dan blijft het in mijn hoofd draaien. De belangrijkste ervaringen en inzichten van de afgelopen dagen. 

1. Het invoeren van mijn dagelijkse eetmomenten.

Het invoeren van wat ik eet in een app geef maakt veel duidelijk. De hoeveelheid, gewoontes, de kcal. Uit de Eetmeter blijkt dat ik best veel belegen kaas eet (onverzadigde vetten) en die tikken aan. Elke maaltijd wordt genoteerd. Mijn ontbijt, lunch, avondeten en tussendoortjes. De app geeft meteen weer wat de kcal zijn. Handig. 

2. Afwegen van voeding.

Om goed te kunnen bijhouden wat er in gaat moet ik ook weten hoeveel het is. Dus pak ik er een klein keukenweegschaaltje bij en weeg het. Klinkt maniakaal maar is wel keihandig. Ik at 600 gram groente en schrok van de grote hoeveelheid op mijn bord.

3. Bewustwording 3.0.

Meer dan ooit ben ik bewust bezig met het soort eten dat ik eet en het effect wat die hebben op mijn gezondheid. Een voorbeeld, ik eet graag een schaaltje vla als toetje. Mijn schaaltjes tellen dik 600 kcal. Na een volledige maaltijd tikt dat ‘extraatje’ wel aan. Ik had er zin in en ook nodig na een lange fietstocht. Maar toch. Had ik het nodig? Nee. Was het lekker? Ja, heerlijk.

4. Actie – reactie. 

De registratie van mijn voeding geeft direct het effect weer van mijn handelen. Door de informatie die meteen tot mij komt kan ik zien wat de, mogelijke, invloed is van voeding op mijn lichaam. Daar kan ik in mijn eetpatroon rekening mee houden. 

5. Variatie.

Routine en eenzijdigheid ligt op de loer. In mijn geval werd dat duidelijk met de boterhammen met veel roomboter, belegen kaas, appelstroop en roggebrood. Lekker. Doe er maar twee. Het roggebrood moet op anders wordt het oud. Dus daags er na weer hetzelfde. Het smaakt goed, vult en ik krijg er een blij gevoel van. Maar, het is funest voor de variatie en het binnenkrijgen van de juiste voedingsstoffen. De app laat dat zien. De ‘wijzers’ slaan verkeerd uit. Tijd voor verandering.

6. Geen foute tussendoortjes.

Helaas hield ik het voor het vasten niet bij maar voor de gein ben ik gaan invoeren wat een zak chips, drop, cola, bier, kaas, worst en wijn betekenen voor je gezondheid. Wauw. Dat is schrikken!

Op tijd naar bed. Rust, reinheid, regelmaat. Het is wennen. Af en toe krab ik mij achter de oren. Had ik dit onder professionele begeleiding moeten doen?Met een diëtiste? Moet ik dat alsnog doen?  Vroeger deed iedereen dit. Waar hebben we het over. Vandaag sprak ik mijn huisarts in verband met een medische keuring en bloedonderzoek. Begin juli ga ik, mocht het doorgaan, een fietsrit maken in de Dolomieten. De belegen kaas gaat geschrapt worden want dat was terug te zien in mijn bloedwaarden. Na de vastentijd mag ik me weer laten prikken en zullen we de verschillen zien. 

Ik denk dat ik het wel vol kan houden en door zal zetten. Wat ik wel lastig vind is om er mee om te gaan.

Vanaf vandaag gaan 46 dagen ‘anders eten en drinken’ in. Ik noem het bewust geen vasten al valt het toevallig wel precies in dezelfde periode. Van Aswoensdag tot Pasen. Een dikke week voordat de Parijs-Roubaix Challenge is. Na het starten met yoga, dat ik al bijna twee maanden ‘vergeten’ ben, ga ik me begaaien en pijnigen. Geen koek, snoep, chocolade, chips, bier, wijn en andere snelle en lekkere happen meer. Gisteravond graaide ik in de supermarkt nog drie zakken chips en wat flessen pils mee en vrat en zoop die op voor het scherm. Bijna misselijk van het schransen. Voordat het knabbelspul in de kom lag zat ik er met mijn hongerige vingers al aan. Met koude pils spoelde ik zoute smaak weg. “Schat, ik pak nog een zak en fles. Jij wil zeker niet?” Het vreetmonster was ontwaakt. Het was heerlijk om te doen. Ongegeneerd eten waar je zin in hebt. Nergens op letten. Gewoon dom stouwen! ‘s Middag at ik de laatste stukken vlaai op die uit de diepvries kwamen. Wegspoelen met zwarte koffie. ‘Aaaaah, wat lekker. Doe er nog maar een!’  Voor middernacht moest de zooi weg zijn. Uit huis, niet in het zicht, de verpakkingen en lege flessen de deur uit. ‘Weg ermee! Morgen gaat het roer 46 dagen om.”

Ging het dan zo slecht? Nee! Helemaal niet. Ik ga het gewoon doen. Het kwam spontaan in mij op. Van een goede voorbereiding is geen sprake. Weet je, niet zo met een doelstelling van ‘zoveel kilo’s afvallen’, of ‘een BMI van dit of dat’. Wel leuk als dat het gevolg is. Als ik voor de spiegel sta tijdens het scheren zie ik liever een strakke platte buik dan een kwiegelig vel dat flubbert. Niet dat ik dat heb, asteblief niet. Maar ik merk wel dat het mee bezig houdt. Gezondheid, fit voelen, goed in je vel zitten en fris de zomer in. De verleidingen weerstaan en matigen. Ik lees wel eens wat van de boeken die mijn vriendin heeft over gezonde voeding en levensstijl, kookboeken en artikelen in vakbladen zoals mijn maandelijks Fietsblaadje, maar allez. Maar daar bleef het bij. De komende 46 dagen ga ik mij eens wat meer verdiepen in deze materie. Iets wat ik tot voor kort eigenlijk meer iets vond voor beroepslijners, dieet-verslaafden, aanstellers en ouderwetse gelovigen. 

Maar de reinigende werking van vasten is door de eeuwen heen bevestigd en ik wil het eens aan den lijve ondervinden of dat echt zo is. Of je door 46 dagen anders te eten, meer rust, reinheid en regelmaat en soberder te leven fitter wordt en voelt. En de reinigingen betreft niet alleen het fysieke aspect. Er zit denk ik ook een mentale kant aan. Die ga ik ook ontdekken. 

Wat eten betreft ga ik vanaf vandaag alles bijhouden in een app van het Voedingscentrum, genaamd ‘Mijn Eetmeter’. Ja echt? Je maakt een persoonlijk profiel aan, voert in wat en hoeveel je hebt gegeten bij je ontbijt, lunch en avondeten. En de app vertaalt dat in kcal en splitst het uit in voedingsstoffen. In een overzicht zie je dan meteen staan wat je aan vitamines, mineralen, eiwitten en de hele zwik binnen krijgt. Daarnaast kun je ook je beweging invoeren. En dat zie je wat je inneemt aan eten en wat je verbrandt hebt. Ik eet en drink tussen 10.00 en 18.00 uur en buiten die tijden om niet. 

Ik ben benieuwd wat het me allemaal voor inzichten gaat geven en of ik het 46 dagen vol zal houden. Vanavond knorde mijn maag behoorlijk om 22.00 uur. Maar ja. Met 1.710 kcal inname en 2.600 kcal verbruik snap ik dat wel. Da’s niet zo slim. Ik moet de balans nog zien te vinden. 

Wordt vervolgd.